Meneer Voncken houdt Nederland mooi - column DFT 16 augustus
Meneer Voncken
Badslippers. Een sportpak dat eens sportief was. Stralend levenslustige ogen in een ervaren lijf. De zangerigheid van het zuiden en de welluidendheid van het kerkkoor in zijn stem. Bosje roze kunstroosjes in zijn hand. Het was op een van onze Limburgse struintochten langs draaihekjes, door bossen en bietenvelden dat we hem tegen het lijf liepen. Meneer Voncken. Het fijne van mijn vak als antropoloog is dat mijn werk zich vaak gewoon toevallig aandient, ook op vakantie. Dat informeel interviewen mag en observeren tot methodologie is verheven. Dus werd ons 'Goojuhmurriguh' een gesprek van bijna een uur, waarna ik ontroerd en gelouterd afscheid nam.
Wegkruisen, kruiswegen, buurtschappen
Limburg kent buurtschappen. Een buurt vormt een hechte gemeenschap. Veel buurtschappen hebben een buurtkapel of een of meerdere kruisbeelden, die geplaatst zijn op een kruispunt van wegen. Kloosters en kerken hebben soms een processie kruisweg, waar de lijdensweg van Jezus op weg naar het kruis in verschillende stations is afgebeeld. Al vaak vroeg ik mij af wie de wegkruisen zo mooi onderhoudt. Sommige staan er wat verlaten bij, maar veel hebben frisse viooltjes, roosjes, echte of kunstofbloemen en vaak een brandende lantaarn. Doet de gemeente dat? Of de kerkelijke parochie?
Al 20 jaar
Al 20 jaar doet meneer Voncken het. Het wegkruis verzorgen in Wolfshaag. Ik vroeg meneer Voncken wat hij met de kunstbloemen ging doen. Toen nam hij ons mee naar 'zijn' kruis. Al 20 jaar, twee keer per dag geeft meneer Voncken water, plukt hij dode blaadjes weg, vangt hij slakken, plant hij nieuwe bloeiers en vervangt hij de kunstosfkransjes aan het ijzeren kruis als ze zijn verbleekt. Ik zei dat dat erg veel werk is. Of iemand hem dat heeft gevraagd. Of hij het vanuit de kerk doet. Nee, meneer Voncken doet het gewoon uit zichzelf. Eerst deed iemand anders het, maar nu hij. Hij weet zeker dat de hemel meekijkt. 'En misschien dat ik daar een plaatsje krijgt'. 'Op de eerste rij zal Rutte wel zitten of nu niet meer' (ondeugende knipoog), 'maar misschien ik wel daarna op een rij.'
Zeg eens ja
Meneer Voncken is de held in dit verhaal uit Wolfshaag. Maar een paar mensen zeiden 'ja' tegen zijn toewijding en geloof. Van de bovenbuurman in het grote huis op de heuvel boven het wegkruis mag meneer Voncken water aftappen. Hij heeft er een tuinslang doorgetrokken, zodat hij niet met gietertjes heen en weer hoeft in de droge zomers. Ooit schreef meneer Voncken een brief. Aan de gemeente Vaals. Dat al het geld naar de bloembakken in Vaals gaat en niemand zorgt voor de wegkruisen, terwijl de mensen in Wolfshaag toch echt meer belasting betalen. Dat hij het onderhoud wel wil doen, als hij plantjes kan krijgen. En toen was er dus een ambtenaar die geen beleidsplan vrijwilligersbeleid wegkruisen schreef. Geen aanvraag in drievoud wilde hebben. Geen risk board raadpleegde. Geen buurtinspraakavond organiseerde. Maar gewoon... opdracht gaf aan de plantjes-uitgeef-wagen om elke maand langs Wolfshaag te rijden als de bloembakken van Vaals worden gevuld. En een paar kratten plantjes voor de deur van meneer Voncken te zetten.
Hou Nederland draaiende
Nu we geen kabinet hebben. Minister een staatsrechtelijk-niet-bestaande interim-functie is geworden. De crisis alleen bezworen wordt mits haalbaar en betaalbaar. Nu zet ik mijn kaarten in op de meneren Vonckens van Nederland. De Vonckens houden ons land draaiend. Zit je op een post ergens in een organisatie in Nederland en een meneer Voncken stelt je een vraag: zeg dan altijd ja. Nee zeggers en paardensprongweigeraars zijn er al te veel. Laat Voncken vonken. En ben je in Wolfshaag: breng hem een groet. Vandaag breng ik deze krant persoonlijk naar meneer Voncken. Met een Soester koek erbij.
