Magiërs zeggen dingen die niemand anders zegt - Column DFT 21 juni

Offertijd

Het was grote heksenjacht offertijd de afgelopen week. Het CDA heeft een magiër op de heksenstapel gegooid. Een dappere televisiepresentator van Op1 verdwijnt van de buis omdat ze niet 'urgent genoeg' is. Een journalist wordt uit het luchtruim geplukt.

Diep in de jungle

Je rijdt met een forewheeldrive urenlang door het warme Amazonewoud in Brazilië. Plotseling kom je bij een dorpje. De zon gaat al rood onder boven het bladerdek. Je hoort tromgeroffel en zang en loopt er op af. Rond een groot kampvuur dansen dorpsbewoners rond een kampvuur. Er is eten en drank. Ze zingen. Een van hen is prachtig gekleed in een lang gewaad met een verentooi op zijn hoofd. Het is de sjamaan, de magiër van het dorp. De dans wordt intenser. De trommels zwellen aan. Er wordt eens aan een gifkikkertje gelikt. Mensen raken in trance. En dan... valt de sjamaan neer. Hij ligt op de grond. Het ziet er best angstaanjagend uit. Hij begint te spreken met een stem, die ver af staat van zijn gewone praten. In hem is een vooroudergeest neergedaald. Die geeft boodschappen aan de dorpelingen. Wie er uit de voorraden steelt. Dat er beter op opa Ernesto moet worden gelet, die aan de rand van het dorpje woont en niet meer zo goed voor zichzelf kan zorgen. Dat de vrouwen vaker naar de markt mogen gaan. De dorpelingen luisteren naar de stem uit het hogere. Dan brengen ze de sjamaan bij met water en kruiden. Hij komt bij uit zijn trance en praat weer gewoon. 

Informatieknooppunt

De boodschappen van de sjamaan zijn adequaat en worden bloedserieus genomen. Als je Amazone Indiaan bent, dan geloof je dat de geesten hebben gesproken. Vanuit antropologisch perspectief, zou ik zeggen dat de sjamaan informatie deelt die iedereen al lang weet, maar die niet gezegd mag worden. De sjamaan heeft een spilfunctie in het dorp en de bewoners komen bij hem met hun problemen, gezondheidsklachten en toekomstdromen. Als het moment er rijp voor is, als er trommels en drank is, als de chief hem uitnodigt, dan trekt de sjamaan zijn gewaad aan en spreekt hij.

Heksenstapel

Zou hij dat zonder mooi gewaad zo maar op een dinsdagochtend hebben gezegd, dan zou de sjamaan waarschijnlijk niet geloofd worden. Het zou zelfs gevaarlijk kunnen zijn. Magiër zijn is een gevaarlijke positie. De grens tussen magie en hekserij is dun. Als je te vroeg piekt, als je geen bondje hebt met de dorpschief, als je zelf ziek bent, als er wordt getwijfeld aan je toverkracht, als je te veel onwelgevallige informatie tegelijk deelt, verdwijn je zomaar op de heksenbrandstapel.

Koester de magiërs

Het CDA heeft een magiër op de heksenstapel gegooid. Een dappere televisiepresentator van Op1 verdwijnt van de buis omdat ze niet 'urgent genoeg' is. Een journalist wordt uit het luchtruim geplukt. Magiërs zeggen wat er gezegd moet worden. Als we als samenleving continue over gaan tot heksenvervolging, wordt het hogere niet meer gehoord.