Knikkers - Column DFT 23 maart
Ik zat vroeger op de montessorischool. Leren met hoofd, hart en handen. Er wordt gewerkt met tactiel materiaal; werkjes dat je kunt voelen en aanraken. Taalblokjes, reken-kettingen van kralen.
Montessorianen vinden het belangrijk dat je leert ordenen. Kleine kids besteden veel tijd aan allerlei sorteerwerkjes. Bakken knopen die je op kleur moet uitzoeken. Pasta's waarbij je de elleboogjes bij de elleboogjes doet en de wokkelpasta's bij de wokkelpasta's. Ik werkte graag met de knikkers. De emmer met knikkers in alle kleuren was prachtig, altijd een beetje smerig, en ook heel zwaar. Als je er mee door de kleuterklas naar je werkkleedje zeulde, moest je oppassen dat de knikkers er niet uitrolden.
Prachtige gekleurde knikkers. Soms pakte ik er een en droomde dan weg in de glazen kleurenkern die in het midden van het glas gevangen zat, door elkaar heen liep en tot leven kwam als je de knikker een beetje liet draaien.
De juf moest me soms aantikken omdat ik wegdroomde in mijn eigen magische gekleurde knikkerwereld. Dan knipperde ik met mijn ogen en ging ik blijmoedig verder met sorteren. Je kon ze op verschillende manieren ordenen. Op grootte; de bonken bij de bonken en de pukkies bij de pukkies. Of op kleur. Op streepjesknikkers en stippelknikkers. Op glazen knikkers, loden knikkers, keramiek knikkers. Op een topdag van hoogstaand methodologisch inzicht, wat me later goed van pas is gekomen in promotie onderzoek, deed ik verschillende parameters tegelijk. Dan had ik bakjes met grote, gestreepte, glazen knikkers en bakjes met kleine, blauwgrijs getinte keramiekknikkers.
De laatste dagen voelt het of er een onzichtbare hand onze wereldwijde bak met knikkers aan het opschudden is. We herordenen. Sorteren onszelf terug in bakjes. Reizigers over de hele wereld gaan terug naar huis. Wegen vallen stil. Kinderen die wel erg veel op de BSO zaten, leren hun vaders en moeders weer kennen. Er is terugkerend respect voor leiderschap. We herinneren ons dat vriendschap met de buren uiteindelijk wezenlijker is dan met je netwerkpartner over zee. We stoppen met spullen kopen die we niet nodig hebben. We herwaarderen de mensgerichte beroepen in de zorg, veiligheid, onderwijs. De natuur neemt het op sommige plekken weer over en zwijnen lopen door de straten.
Knikkers schudden is dood- en doodeng. Degene die de knikkerbak nu vasthoudt is ruw. Er vallen te veel knikkers buiten de bak. Breekbare knikkers. Ouderen, vluchtelingen, psychiatrisch patiënten, zieken, ondernemers. Ze vallen in kleine glassplinters stuk op de stenen vloer. Het lukt ons maar nauwelijks om de scherven op de vegen.
In ben zo benieuwd. Of we de herordening uiteindelijk omarmen. Dat het fijn is dat we weer thuis zijn gekomen. Of dat we ooit, als het schudden is gestopt, liever weer willen spelen in die grote, gekleurde, chaotische, beetje gore bak.
