Rituelen bij thuisisolatie

dinsdag 17 maart 2020

6388 Hits

dr. Danielle Braun, antropoloog, directeur Academie voor Organisatiecultuur

We denken dat we verlicht zijn, maar in tijden van overgang, angst en onzekerheid schakelen we over van onze prefrontale cortex op ons tribale- limbische- reptielenbrein. We worden ondeugend, hamsteren wc papier, en doen tegelijk lief op #coronahulp.

In alle tijden gebruiken mensen rituelen als vluchtheuveltjes bij angst, overgang en onzekerheid. Rituelen zeggen als het ware tegen ons brein: 'hee, er is iets aan de hand wat je met je normale omgangsvormen niet de baas kunt. Je moet iets anders verzinnen en harder aan de slag'. Rituelen maken ons creatief en kalmeren tegelijk ons angstige brein. Ze werken het beste als je ze samen beleeft in een tribaal verband van gelijkgestemden. Ons brein vindt 150 het fijnste aantal. Daarom blijven we eígenlijk heel graag bijeen komen in cafés, kerken, scholen, ook al weten we rationeel dat dat geen goed idee is.

Hoe blijf je angst de baas in tribale isolatie? Rituelen op de vierkante meter.

Verbind dichtbij

Mondialisering en globalisering hebben ons veel gebracht. Toch merken we nu hoe iedereen terugtrekt op eigen bodem. Grenzen gaan dicht. Reizigers terug naar huis. We herschikken. Zorg dat je weet wie er in kleine straal om je heen leeft. Maak een burenappgroepje als je die nog niet had. Help elkaar met boodschappen, eenzaamheid en in nachtelijke nood als het nodig is.

Dans, zing, maak muziek

De Italiaanse balkonscenes gaan viraal: spreek een tijd af waarop iedereen op het balkon verschijnt en muziek maakt. Of doe het in huiselijke kring. Haal je carnavalskrakers uit de kast, draai klassieke muziek als je daar meer van bent, zing smartlappen. Overbrug generatiekloven en techno house met je kleinkinderen. We weten écht inmiddels zeker dat muziek en dans uitstekend kalmerend werken en serotonine boosts geven.

Maak internetcontact tactiel en lief

Internet is episch nu. We kunnen online vergaderen, steun zoeken, met onze oude ouders spreken, nieuws volgen. Fantastisch. Tegelijkertijd merken we de beperking van online; eigenlijk willen we live huggen, handen geven en elkaar zien en voelen in een café. Een oer behoefte die niet zomaar met 'omdat het nu beter is' weg te redeneren valt. Misschien raar, maar het helpt als je een warm zacht vest aandoet als je skypet. Niet op een harde stoel gaat zitten, maar op en zachte bank. Afspreekt voor je skypevergadering dat je er allemaal een lekker koekje bij neemt en die aan elkaar showt. Start door allemaal een gedicht voor te dragen dat je raakt; je hebt nu meer tijd door besparing op reistijd. Wees lief, ook op social media.

Blijf in beweging

Overal op de wereld bewegen mensen als het spannend is. Ze scherpen hun pijlen, springen dansend door de straten, demonstreren, marcheren en rennen. Dat is lastig in thuisisolement, zeker met kinderen. Maar het kán wel. Ga niet uren voor Netflix hangen. Heb je een hometrainer? Gebruik die dan. Doe thuisgymnastiek met You Tube filmpjes. Slaap in een tent in je eigen tuin voor het reisgevoel. Bouw hutten van oude dekens met je kinderen. Was je handen en speel old fashioned twister; kan je best zelf maken met wat tape.

Heb een hoger doel

Als je werk plat ligt, zoals bij veel Zzp’ers, kan je een gevoel van leegte overvallen en je kunt inkomensstress krijgen. Beat it. Ga dat boek schrijven dat je altijd al wilde. Shakespeare schreef 'King Lear' in isolatie. Volg online cursussen op een van die vele biebs en universiteiten. Ontwikkel een nieuw product. Ga tekenen. Leer jezelf breien. Bied je hulp aan in de buurt of online. Skype met eenzame ouderen. Laat een hond uit in het bos.

Bereid je voor op afscheid

Afschuwelijk, maar ook realistisch. De kans is groot dat wij allemaal de komende tijd verlies zullen moeten dragen van geliefden en wellicht niet kunnen terugvallen op afscheidsrituelen die we gewend zijn. Bereid je voor. Voer nu de gesprekken die je nog te voeren hebt. Skype met je oude vader. Maak het goed met die ene vriendin. Kijk foto's van vroeger met je buurvrouw, al is het online. Kan je niet bij een begrafenis zijn? Brand kaarsen, kijk foto's, draai muziek.