Selectieve verontwaardiging over demonstrerende kinderen op de A12 - opiniebijdrage in Trouw 16 september 2023
Trouw 16 september
Antropoloog Danielle Braun vindt de ophef over kinderen die met XR mee demonstreren vooral erg selectief.
Aan de wegblokkade van de A12, vorige week, georganiseerd door Extinction Rebellion, deden ook kinderen mee. Politieagenten informeerden daarop Veilig Thuis, de organisatie waar je kindermishandeling kunt melden. Maar die heeft de meldingen niet in behandeling genomen. Waren de meldingen terecht? Is het verantwoord kinderen mee te nemen naar een dergelijke actie?
Uit andere media
Mijn generatie, ik ben 55, is opgegroeid met demonstraties. Vredes-demonstraties tegen de atoombom en kernenergie, studentenbezettingen, krakersrellen, homo-parades, Dwaze Moeders. Op de schouders van je vader ‘liep’ je mee in ban-de-bom-protesten, samen met je moeder steunde je de Dwaze Moeders. Decennialang werd er veel minder gedemonstreerd. Een hele generatie is er minder vertrouwd mee
Wegwijs maken
Burgerschapslessen en een vak als maatschappijleer, hebben ze vaak pas gekregen op de middelbare school. Maar demonstreren moet je leren. Het is een grondrecht dat hoort bij een democratische samenleving. Het hoort bij de opvoeding om kinderen daarin wegwijs te maken. Zoals je ook moet leren hoe je een klacht indient, een verzekering afsluit en een stembiljet invult.
Er zijn mensen die het onverantwoord vinden om kinderen mee te nemen naar een demonstratie, of om ze toestemming te geven om mee te doen aan een klimaat- boeren- of anti-racisme-protest of Pride feest. Dat zou ze mentaal te zeer belasten. Wat ze daarbij vergeten is dat kinderen al aan enorm veel nieuws worden blootgesteld, via hun telefoons. Het is niet meer mogelijk om slecht nieuws bij ze weg te houden, om ze televisieloos en spelend met vilten kabouters op te laten groeien. Het gevoel iets te kunnen doen kan juist een gevoel van hoop en controle geven. Het is aan ouders om in te schatten wat een kind op welke leeftijd aan kan.
Het is vreemd dat mensen hun ‘zorg’ over demonstrerende kinderen vooral uiten als ze de demonstratie ideologisch gezien niet steunen. Voor zover ik weet is geen Veilig Thuis-melding gedaan bij een voetbalwedstrijd met geweld en opruiende spreekkoren, een kerkdienst met exorcisme-uitdrijving, of een bezoek aan de plastische chirurgiekliniek voor een borstvergroting op je achttiende verjaardag. Toch ook tamelijk invasief voor het kinderbrein.
Zuipketen op het erf
Het argument dat de wegblokkades op de A12 onveilig zouden zijn is selectief. Persoonlijk zou ik er ook niet voor kiezen om een lichtgewicht hummel van negen voor een waterkanon te zetten. Of om mijn veertienjarige op een tractor de snelweg op te sturen. Maar ik heb erg veel bedremmelde kinderen gezien in opgezweepte mensenmassa’s bij voetbalhuldigingen of religieuze bedevaartstochten, en ook in door ouders gesubsidieerde zuipketen op het erf. De veiligheidskaart wordt kennelijk vooral getrokken bij ideologisch onwelgevallige evenementen als drag queen-voorleesmomenten of klimaatdemonstraties.
Je kernwaarden draag je over van ouder op kind. Daarbij maken ouders een eigen afweging waar ze hun kind aan blootstellen, waar ze toestemming voor geven en welke normen ze willen overdragen. Overheid en politie horen een terughoudende en neutrale rol aan te nemen in een democratische samenleving als de onze. Een melding doen bij Veilig Thuis op ideologische gronden, waar je dat in andere situaties niet doet, morrelt aan de neutraliteit en transparantie van politie en is een verkeerd gebruik van je machtspositie.
Het is een groot goed als ouders hun kinderen leren op te komen voor datgene wat ertoe doet. Laten we allemaal weer gaan voorlezen uit het fenomenale Floddertje van Annie M.G. Schmidt. Waarin een groepje kinderen hun hoofd kaal scheert en er ‘Wij eisen ijs’ op schildert. Mijn kinderen liepen na het voorlezen door de tuin met een bord ‘Ik demonstreer’. Waartegen was geheel onduidelijk. Democratie in de dop.
Danielle Braun is antropoloog
