Speldenprikken uitdelen

‘Ik ga even een paar speldenprikken uitdelen’. Hoor je het jezelf wel eens zeggen als je een rondje door je organisatie gaat lopen? Dan bedrijf je eigenlijk Voodoo. Voodoo verwijst naar religies die in de tijd van de West-Afrikaanse slavernij zijn ontstaan uit mengvormen van verschillende Afrikaanse tribale religies. Wij kennen Voodoo in het westen als een occulte religie met vooral enge rituelen, zoals het pijn veroorzaken bij een ander door in een voodoopoppetje spelden te prikken. Raad eens waar ons spreekwoord vandaan komt... Het macabere voodoobeeld is ontstaan door een aantal horrorfilms uit 1932 Hollywood waarin Voodoo als horrorscenario werd gebruikt. Voodoo in real live is een ‘gewone’ tribale religie. Voodoo vinden we in Haïti, Benin, Togo en onder de naam Santeria in Cuba, Winti in Suriname en Candomblé in Brazilië.

Voodoo is eigenlijk een ‘gewone’ religie. Vol van dans en rituelen. Kenmerk is dat de beoefenaars een grote verbondenheid tussen natuur, goden en mensen voelen. Daarbij worden soms andere oorzaak-gevolg conclusies getrokken dan zoals wij die kennen. Het idee van Voodoo is dat alles met alles samen hangt en dat als je de loop der dingen wilt veranderen het niet zoveel uit maakt waar je precies begint. Als je het wilt laten regenen moet je een steen natmaken (natte stenen en regen komen immers vaak samen voor). Of dat als je een persoon van een stam of gemeenschap geneest, je in feite de hele stam geneest (of als je in een Voodoo-poppetje prikt, je in het wezen van een mens prikt... oke... ook dat is Voodoo). Dat is interessant als je organisaties leidt of faciliteert. Het druist in tegen het idee dat je altijd top-down veranderingen moet ‘uitrollen’. Het doet recht aan methoden als stepping-stone verandering of Viral Change. Waarbij je werkt met een kleine groep mensen, een Gideonsbende, die ‘besmetting’ van cultuurverandering organiseert door ‘speldenprikken’ uit te delen. Mensen worden aangestoken met nieuw gedrag. Omdat mensen nu eenmaal imiterende wezens zijn.

‘De gouden vacht der zelfgenoegzaamheid beschut wel tegen stokslagen, maar niet tegen speldenprikken’ Nietzsche duits dichter en filosoof 1844-1900