Nico te know: wereldwijde lichtmakers

De Ster van Bethlehem

In alle religies en culturen zoeken mensen naar het Licht. Meestal zijn er speciale rituelen en tijden waarop de komst van het licht wordt gevierd. Het christelijk kerstfeest zit boordevol verwijzingen naar het licht. Jezus wordt 'het licht van de wereld' genoemd; het licht dat de duisternis van het leven op aarde zal doen verdwijnen en het kwaad overwint. Naar dat licht wordt op vele plekken in de Bijbel en in Psalmen verwezen. Psalm 119 bijvoorbeeld: Uw woord is een lamp voor mijn voet, een licht op mijn pad. De geboorte van Jezus wordt aangekondigd door een ster, die naar Bethlehem wijst. Zo wisten de drie wijzen uit het Oosten waar ze de stal van Jezus konden vinden. Christenen herdenken het licht van de geboorte van Jezus met kaarsen en kerstlampjes. Tijdens de adventtijd, dat zijn de vier weken voor Kerst, wordt er elke week een kaars extra aangestoken.

Lampjes in de Ganges

Tijdens het Hindoeïstische Divali feest, dit jaar in november, wordt gevierd dat het goede het kwade zal overwinnen. De God Laksmi, van licht, schoonheid en voorspoed, wordt vereerd. Overal worden lichtjes aangestoken en er wordt zoet eten genuttigd. In India aan de Ganges bij Varanasi is het eigenlijk elke avond lichtjesfeest. Gelovigen doen vuurrituelen en offeren kaarsjes in bamboemandjes, die de Ganges afdrijven. 

Het licht in de Nis

In de Koran staat een Lichtvers beschreven in Soera 24:35. 'Zijn licht lijkt bijvoorbeeld op een lamp die in een nis staat'. Over deze tekst hebben vele Koran-geleerden en mystici zich gebogen. Waarom staat het licht van Allah verborgen en is het niet direct zichtbaar? Moet je soms moeite doen om Allah te zien en is dat niet direct makkelijk? Verderop in het vers wordt gesproken over 'Licht boven Licht'. Mysterieuze woorden die worden uitgelegd als een verwijzing naar de komst van de profeet Mohammed. Het Lichtvers is heel belangrijk in de mystieke stroming binnen de Islam, het soefisme. Soefi's vergelijken het Goddelijke met een vuur waarin een vlinder vliegt. Hoewel het beestje verbrandt, deinst zij toch niet terug om de kracht van het vuur te willen voelen. Het verwijst naar het diepe verlangen van de ziel om een te worden met het Goddelijke licht. De mystieke dichter Rumi, stelde dat in ieder mens, ongeacht zijn of haar religie, dat verlangen tot eenwording met het licht schuilt. Een verlangen dat zich soms laat zien in waan-zin, in de cirkel dansen van Derwish, in verliefdheid, muziek, kunst en in spirituele overgave.
- Dank Shervin Nekuee voor je hulp! - 

Een gedragen diagnose en genezing

Ubuntu verwijst naar het collectieve denken op het Afrikaanse continent. Waar de Nederlandse dokter - patiënt relatie van oudsher eenrichtingverkeer is, is dialoog juist ingebakken in het doktersbezoek in Afrika. Als een Afrikaanse genezer of arts een diagnose stelt, onderbreekt de genezer het onderzoeksproces regelmatig om te vragen 'Vumani'. Dat betekent: 'geloof wat ik jullie zeg'. Als de diagnose goed voelt voor de patiënt, antwoordt hij of zij met: 'Soyavuma'; 'wij geloven, het is licht'. Of juist met 'Asivumi': 'wij zijn het er niet mee eens'. Er wordt bewust in meervoud gesproken. Omdat ziekte niet alleen de ene patiënt raakt, maar de hele gemeenschap, omdat die voor de zieke moet zorgen. Het is onvoorstelbaar dat arts en patiënt los van de gemeenschap en elkaar zouden diagnostiseren en genezen. 

Repareer de wereld

In de Joodse mystiek filosofische stroming, het Kabbalisme, wordt het begrip Tikkun Olam genoemd. De aanleiding is niet zo leuk; het einde der tijden wordt aangekondigd. Maar in tegenstelling tot andere eindtijddenkers, geloven Joodse Kabbalisten juist dat de mens zijn of haar lot positief kan beïnvloeden. De mens is in staat om een positieve eindtijd te bewerkstelligen door anderen te helpen, positieve filosofie te verspreiden, goede politiek te bedrijven en ethisch bewustzijn te vergroten. Door de wereld te repareren. Een ander belangrijk begrip uit de kabbala is Tzimtzum. Dat houdt in dat God zich voordat hij de aarde ging scheppen, zich in zijn eigen licht terugtrok. In alle elementen van de schepping, kwamen er vonkjes van dat licht terecht. De mens die de goeie dingen op aarde doet, verzamelt deze lichtvonken om ze terug te brengen naar de Goddelijke bron. Elke dag biedt een kans om dit geluk dichterbij te brengen. 

Lichtheid in organisaties

Ik ken niet echt organisaties die een eigen 'feest van het licht' vieren. Jij? Natuurlijk zijn er kerstborrels, nieuwjaarsrecepties en feesten die succes bekrachtigen. Bij een fusie of overname wordt er overwinningsroes en verbinding beleefd. Dat zijn zeker 'lichtvoetige' gelegenheden. Het lijkt me eigenlijk wel een goed idee om in de tijd van juist heel hard werken in de frontlinie van zorg, onderwijs, veiligheid, of van thuiswerken en daardoor elkaar missen, van ondernemersperikelen eens een lichtfeest te vieren. Waarbij je stilstaat bij alles wat er goed gaat ondanks. Waarin je 'dank je wel' zegt als werkgever. Waarin je deelt wat jou licht maakt op het werk. Waarin je viert hoe leuk jullie elkaar vinden als collega. Waarin plaats is voor humor, liefde en schoonheid. Live als het kan, online als het moet. 

'Waar veel licht is valt ook diepe schaduw.'
Johann Wolfgang von Goethe - Duits schrijver 1749-1832