Cultuurclashes: uniform uit, beschermende kleding aan - Column DFT 4 januari 2021
Verkenning
'In zorghotel Chrysant in Apeldoorn worden vandaag de eerste militairen ingezet om de druk op de zorg te verlichten', lees ik in de Volkskrant van 31 december 2020. Het artikel van Hassan Bahara zelf is al een ontroerend pareltje van werelden die elkaar ontmoeten. Met zinnen als: 'de militairen waren voornamelijk aanwezig om het zorghotel te verkennen'. En: 'op het moment is defensie bezig met fact-finding missions op andere zorglocaties'. Als corporate antropoloog houd ik mij bezig met cultuurclashes in organisaties. Naast respect en dankbaarheid dat we een krijgsmacht hebben die de totaal overbelaste zorg kan helpen, maakt mijn hart een sprongetje van deze fantastische fusion van tribale stammen. Mijn plaatjes-denk-hoofd is niet meer te stoppen.
Protocol
De fact finding mission verkenningsploeg stapt binnen in zorghotel het Viooltje. Na een korte verkenningsronde op de buik, waarbij de stofnestjes onder de bank een aantekening krijgen, ziet ploegleider 3 een aantal oudjes met lichte coronaverschijnselen in de huiskamer zitten en een geheugenspelletje doen. Naarstig wordt op de militaire I-pad het protocol infectieziekten doorgescrold. Daar staat toch echt 'direct isoleren' in. De young guys van de ploeg beginnen de oudjes dan ook in rollatorrijen van twee naar de eigen kamer te dirigeren. Snel grijpt Viooltjes teamcoach van de dag Barbara in. Dat er hier is gekozen voor een open deuren beleid. Het is even slikken en er zijn wat koppen koffie nodig om een beetje in sync te raken.
Dinsdag
De defensiekrachten zijn medisch geschoold. Maar defensie heeft meer te bieden. Planning en logistiek zijn kernkwaliteiten. Dus is planner Bromsnor ook ingezet in zorgunit de Amaryllis. Bromsnor loopt naar het planbord en ziet daar 30% mensen staan met zorgverlof. Probeert wijs te worden uit ingewikkelde parttime roosters. Bij 'Anita' staat een vlaggetje 'werkt nooit op dinsdag'. Bromsnor pakt de telefoon. Het is dinsdag. Hij belt Anita dat ze als de wiedeweerga naar de Amaryllis moet komen. 'Het is geen dinsdag Anita. Het is oorlog Anita. In de oorlog is het nooit dinsdag.' Consternatie alom.
Zelfsturende teams
Luitenant generaal Samhoud stapt zorgunit de Hyacint binnen na een verkennend rondje door de tuin, waarbij en passant een verdwaalde wensballon door de bomspecialist onklaar is gemaakt en vraagt naar de Generaal. Verzorgende in opleiding niveau 3 tot verpleegkundige niveau 4, legt uit dat ze in de Hyacint werken met zelfsturende teams en dat vandaag stagiaire Romana de dagcoaching doet en zo begint met de staande dagstart. De luitenant generaal zet met zijn eenheid boardingsoperatie dagstart in en wacht op verdere instructie. Romana meldt in de dagstart dat de voorraadkast beschermingsmiddelen bijgevuld moet worden. Als na de dagstart iedereen gewoon aan het werk gaat, maar niemand de voorraadkast gaat bijvullen, vraagt Samhoud aan Romana: 'waarom doen ze niet wat jij zegt?'. Waarop Romana zucht en Samhoud wat onderscheidingstekens uit zijn plunjezak pakt en die na checken van verpleegkundig niveau nummer opspeldt bij de Hyacinten.
Sensitief
Cultuurclashes. Van alle plaatsen en alle tijden. Het is heerlijk om mijn hoofd op hol te laten slaan. En uit betrouwbare bron heb ik vernomen, dat bovengenoemde taferelen niet zo ver bezijden de waarheid zijn. Maar bovenal. Ben ik intens dankbaar en trots dat we een Nederlandse defensie hebben die geschoold is in invoegen in lokale omstandigheden. Die heeft geleerd om met Taliban stamhoofden te onderhandelen en eerst te verkennen voordat geëscaleerd wordt. Cultuursensitief is gedrild. Het is fantastisch dat de overbelaste zorg, waar mensen zó hard werken, ontlast wordt en dat sergeant Bart straks de billen van oma Els wast. Het wordt wel wat tussen wit en groen. Samenwerken is net als een relatie; je moet een beetje moeite voor elkaar doen. Elkaars mores leren kennen. En dat gebeurt. Het beste van twee werelden. In de oorlog is het nooit dinsdag. En open deuren beleid heeft een reden.
