Ontgroening. De voorbereidingshandelingen zijn in gang. Joop BNN VARA 8 juli 2024
Na de zomer is het weer ontgroeningstijd voor de studentenverenigingen. Ongetwijfeld zijn we in september weer collectief 'geschokt en ontdaan'. Over studenten die... onderkoeld raken, op een bangalijst staan, door slachtafval kruipen, hun eigen kots eten, levende goudvissen doorslikken, sperma emmers genoemd- en als het tegenzit ook zo gebruikt worden, met dubieuze consent ontmaagd worden op een bar, een vrouw en publique moeten nemen om te laten zien dat ze geen vuile flikker zijn, schoenen likken, uitgescholden worden, plots snel aan de coke raken, in coma op de schaarse spoedeisende hulp liggen, bespot worden om net teer ontluikende volwassen persoonlijkheid, te veel geld uitgeven in hun eerste jaar door verplichte aanwezigheid op de societeitsborrels, uit de kom getrokken schouders door het brassen, een abortus moeten ondergaan waarvan ze zich de oorzaak niet eens herinneren, in een put verzuipen als enige feut met een kleurtje, ondergekakte daklozen, belaagde homo's in de binnenstad, selfies met je piemel uit je broek naast Thierry, hun eerste studiejaar niet halen omdat ze burn out zijn door het feesten, niks mogen filmen omdat hun ouders en journalisten het niet mogen zien.
En het bijzondere is: we weten elk jaar dat het eraan komt en we wachten het af en kijken er naar. Op dit moment zijn er groepjes 22-jarigen bezig om draaiboeken te maken waarin ze proberen om het nog goorder, vernederender, seksistischer, explicieter, zwaarder, te maken dan het vorige jaar en zich tóch te houden aan de protocollen van de alumnicommissies, task-forces, universiteitsbesturen, werkgroepen, experts, ad hoc aangestelde toezichthouders.
In juridische termen zou je deze periode met enig gemak de tijd van 'voorbereidingshandelingen' kunnen noemen. Dit verwijst naar 'handelingen die erop gericht zijn om een misdrijf mogelijk te maken of te vergemakkelijken'. Grensoverschrijdend gedrag, mishandeling, vernedering, psychisch geweld, deelnemen aan een criminele organisatie, ontnemen van vrijheid, toedienen van verdovende middelen, aanbrengen van lichamelijk letsel. Met voorbedachte rade.
Ware dit een groep mensen die niet verbonden was aan een van de corporale studentenverenigingen, maar een groepje activisten, Turkse Nederlanders, schooldocenten, schilders... dan waren de rapen gaar en de intelligence van politie en AIVD alert. Maar het mag. Want het zijn onze artsen, advocaten, accountants van de toekomst.
Als antropoloog snap ik het wel. Ben ik dol op rituelen. Zeker op Rites de Passages die overgangen in het leven markeren. Ze zijn broodnodig. Verbinden voor het leven. Maken onderscheid tussen wat was- en wat zal zijn. Zorgen voor tribale serotonine en creëren onvoorwaardelijke vriendschappen. Hoe extremer het afzien, des te sterker de band. Grote ontberingen zijn niet alleen voorbehouden aan corporale studentenverenigingen, maar zijn er ook voor krachtige hoog risico beroepsgroepen, voetbalfans, religieuze bewegingen, topsporters, festivals, tribes overal ter wereld. En ja dat is functioneel. Het is verklaarbaar dat in een tijd van mentale problemen en eenzaamheid en toenemende uitzichtloosheid van jongeren op een leefbare aarde, op veiligheid, op een huis, op een leuke relatie, er drang is naar extreme groepsbinding en een hang naar een soort absurdistische apocalyptische intensiteit van emoties.
In elke tribe hoort zelfcorrectie en sociale hygiëne echter onderdeel van de mores te zijn. De vraag is of dat nu nog lukt. Door toegenomen studie-tempo druk zijn de oudere jaars die de ontgroening uitvoeren steeds jonger. De coke vloeit in het verenigingsleven steeds rijkelijker. En zo wordt de groentijd steeds collectief psychotischer. Waar de tribe zichzelf niet corrigeert, zal de bredere samenleving dat moeten doen.
dr. Danielle Braun is antropoloog en gespecialiseerd in rituelen en gesloten gemeenschappen
