Nieuwe wet verplichte GGZ: het is wachten op de eerste dode psychiater of familielid - artikel op Joop BNN VARA op 19 november 2019 en geplaatst in het Parool op 27 november 2019
Op 1 januari 2020 gaat de wet verplichte GGZ in. De belangrijkste veranderingen:
- inspraak over verplichte behandeling door naasten;
- dwangbehandeling zoals het toedienen van medicatie kan thuis.
Als antropoloog, gepromoveerd in politiestudies en veel werkzaam voor de GGZ, maak ik me zorgen. En denk ik dat de werkelijke oorzaak van problemen wordt gemaskeerd.
Inspraak van naasten
Het is goed dat familie en mantelzorgers serieus worden genomen. Er wordt te weinig naar hen geluisterd. Tegelijk is het ook verzwarend. Je zou maar degene zijn die oom Gerrit een spuitje Haldol heeft laten geven, of voor opname heeft gezorgd. Dan komt oom Gerrit thuis na vier weken en dan? Belasting en agressie voor toch al overbelaste familie, buren en naasten kunnen het gevolg zijn. Sign of the time om niet meer het oordeel van de psychiater centraal te stellen. Afkalving van gezag in onze samenleving. Laat de expert nu toch alsjeblieft zijn rol uitoefenen.
Dwangbehandeling thuis
Ja, en dan is oom Gerrit verward. Dan is het dus toegestaan om oom Gerrit, desnoods onder dwang zorg te verlenen. Ik probeer me daar een beeldende voorstelling van te maken. Dat oom Gerrit dan wordt neergetaserd op het echtelijk bed waar hij zo veel goeie jaren met tante Ria heeft gehad voor ze overleed. Met twee 21-jarige geüniformeerde agenten ernaast De psychiater die, armen en benen van oom Gerrit ontwijkend, een spuitje toedient, terwijl de kat haar tas leeghaalt en de vieze verwaarloosde hond aan haar panty's likt. Of de 13-jarige Tirza met anorexia die nu echt niet meer wil eten, en thuis gedwangvoerd wordt door oma. Even hé... het is je huis. De plek waar je veilig moet zijn. Het huis dat nu nooit meer hetzelfde zal zijn. Ik vrees dat deze wet gaat leiden tot rolverwarring tussen politieagent en psychiater: 'ach agent, kunt u deze hand even vasthouden terwijl ik prik en nu u er toch staat, doe even de pleister er op, dan haal ik die kat uit mijn tas'. Ik heb het argument gehoord: 'ja maar patiënten willen graag thuisblijven'. Vreemd; de patiënten waar het hier om gaat zijn niet de patiënten met wie je goed kunt overleggen. Dat stadium is al voorbij. Probleem bij verward gedrag is nu juist dat het waarnemingsvermogen, oordeelsvermogen en weten wat goed voor je is - tijdelijk- stuk is. Als oom Gerrit een hartinfarct heeft en zegt dat hij thuis wil blijven, hijs je hem in de ambulance en met een psychose zou je dat ook moeten doen.
Doekje voor het bloeden
De echte aanleiding voor deze wet is dat het systeem is vastgedraaid. Er is simpelweg te weinig crisesopvang. Mensen die dringend hulp nodig hebben worden niet opgenomen. Deze wet is een doekje voor het bloeden: thuis behandelen. Niet omdat we dat een goed idee vinden vanuit zorgoptiek, maar omdat we geen bedden hebben. In plaats van deze wet nu in te voeren en er over twee jaar een kamerdebatje over te organiseren, na een paar dode psychiaters, getraumatiseerde agenten en overspannen familieleden, kunnen we beter onze aandacht en geld stoppen in het echte probleem: de GGZ weer laten stromen.
