Je hoeft maar één vraag te stellen: wat heb je nodig? Column op Joop BNN VARA op 3 juli 2020

Gouden randje

Jong, wild, vrouw, droeg lippenstift, best cute om te zien én gay was ik toen ik bij de politie ging werken. Het duurde maar een paar uur... voor de eerste homograppen om mijn oren vlogen. Ik vond ze eigenlijk wel leuk. De meeste dan. En eigenlijk; wist ik zelf altijd betere. Hardere. Wat steevast in gezelligheid ontaardde. Op de flirts en 'kan ik je bekeren, ik heb er een met een gouden randje' reageerde ik met gegaap, wat doorgaans uiterst effectief was.

Papegaaien

Later kreeg ik bestuurlijke rollen in meer ambtelijke organisaties. Nog steeds was ik jong, cute en ik werd dan ook vaak voor de secretaresse aangezien, als ik met mijn mannelijke beleidsmedewerker ergens binnen stapte. In directieoverleggen was ik met nog wat andere vrouwen echt dik in de minderheid. Apenrots gedrag was hier wellicht wat minder ruig, doch niet minder riskant. Nieuwe strategieën volgden. Zo spraken we met het kleine groepje vrouwen af, dat als een van ons een goed punt inbracht waar niet naar werd geluisterd, we 'de papegaai' deden. Dan zeiden we bijvoorbeeld: 'zoals Irma net uitstekend naar voren bracht, wil ik nog eens herhalen...', net zolang tot de voorzitter het wel oppakte. Werkte uitstekend. Een keer riepen we in koor toen de Bokito's erg over de top gingen: 'oké, jullie hebben allemaal de grootste'. Het was drie maanden verdomd rustig in het MT. 

Kerstdiner

Waar ik absoluut niet om kon lachen, was toen ik bij het kerstdiner bij een volgende werkgever, een groot consultancybureau, samen met mijn echtgenote waarmee ik inmiddels kinderen had en een gezin vormde, in de tafelschikking bij 'de vrijgezellen' werd gezet. Omdat we 'moeilijk plaatsbaar' waren. Totaal ongepaste gesprekken werden ons deel. Boos en verdrietig was ik. Als je mij nou zou vragen wat me zou helpen om me goed te voelen in een organisatie; dan heb ik dus liever een fijne tafelschikking bij het kerstdiner dan stoppen met grappen. Ik hoef geen mandje tampons op het toilet, maar wel graag een rookvrij kantoor als ik zwanger ben. Liever een spiegel voor mijn lippenstift, dan een voorkeursbehandeling bij sollicitatie. En dat zal voor een ander weer andersom zijn.

I don't need youre white guilt

Op internet werd ik geraakt door een filmpje van een man in de Verenigde Staten. Een zwarte man. Die een emotioneel betoog hield, over dat hij niet zat te wachten op white excuses en voeten kussen. Dat hij naar werd van die zieligheid en gewoon respectvol behandeld wilde worden als VS burger. Hij gaf het een term die voor mij nieuw en interessant is: low expectations racism. Ik dacht aan de column die ik schreef over dat ik vind dat homograppen soms bést moeten kunnen, zolang je daarna ook gewoon een goed gesprek hebt over relaties of zo. En dat als je als iemand ze wel storend vindt je even 'sorry joh' tegen je collega zegt. Die column leidde tot woede; mocht ik niet zeggen. Ik zou leiden aan mij door heteroseksuelen opgelegde zelfhaat. Ook het feit dat ik lippenstift droeg, kwam vast omdat ik wilde voldoen aan de heteronorm. Mijn reactie, dat ik val op vrouwen en vrouwelijkheid gewoon erg aantrekkelijk vind, zowel bij mezelf als bij anderen, was maar raar.

Wat heb je nodig?

Ik zou het echt heel fijn vinden als we stoppen met 'angel winging'. Met goedbedoelde hulp-hokjs maken, die net zo benauwend zijn als racistische, homofobe, anti-semitische en puntje puntje hokjes. Als we als samenleving niet bedenken wat collega's of burgers van welke minderheidsgroepering dan ook nodig hebben om volledig mee te doen en zichzelf te zijn. Vrouwen, homo's, Joden, vluchtelingen, laaggeletterden, anderstaligen, Moslims, Chinezen, zwarten, Christenen, mensen met een handicap, chronisch zieken, kinderen, en noem nog maar eens heel veel andere labeltjes zijn écht niet allemaal hetzelfde. Zijn net zo uniek als menswezens uit een meerderheidsgroep. Ze hebben een mond. Kunnen praten. Je hoeft alleen maar je handen uit je oren te halen. Je keel te schrapen. En de enige relevante vraag te stellen: wat heb jíj nodig om hier jezelf te kunnen zijn en je talent te laten zien? That's all.