Tijd stelen - Column DFT 24 oktober
Tijd is relatief
Op 30 oktober krijgen we een uurtje tijd terug. Kan je tijd stelen? Of teruggeven? Tijd is een sociaal construct. Ooit in onze evolutie hebben we het jaar opgedeeld in maanden en de dag in uren en een uur in minuten. Een bedenksel. Een minuut kan uren duren. De tijd kan stilstaan. En onder je handen vandaan vliegen. Kloktijd is lineair. Gevoelstijd is fluïde.
Momo en de tijdspaarders
Een van mijn favotiete boeken als kind was 'Momo en de tijdspaarders'. Momo woont alleen in een oude ruïne buiten de stad. Maar ze is niet eenzaam, veel mensen en kinderen komen haar opzoeken. Totdat de tijdspaarders komen. Grijze mannen van wie niemand zijn tijd mag verdoen. Met hun rokende sigaren stelen de tijdspaarders de tijd van mensen om die in een tijddepot te verzamelen. Het leven van alle mensen in de stad verkilt, wordt gehaast en vreugdeloos. Voor vriendschap en samen praten is geen tijd meer. De aandacht is kwijt. De tijdspaarders krijgen de hele stad in hun greep, behalve Momo, die een intense strijd tegen de grijze sigaren begint.
Tijdstelers zijn overal
Als je er eenmaal op let, zijn de tijdstelers overal. Veel tijdstelers zitten verstopt achter schermen. Zo hielden ooit onze banken, belastingdienst, gemeenten, ziekenhuizen, reisorganisaties, verzekeraars, pensioenfondsen gegevens bij en zorgden voor een kant- en klaar produkt of advies. Een deel van de administratie is uitbesteed aan de klant. Onder het mom van 'zelfregie over je gegevens en dossier' is administratie verplaatst van organisatie naar klant en worden er per jaar uren van onze tijd gestolen aan herplaatste arbeid.
Lekker efficient
Corona isolatie en thuiswerken heeft ruim baan gegeven aan tijdstelers. Nu we meer online werken, hebben tijdstelers zich verschanst in de hoofden van planners, personal assistants en vergadertijgers. Die denken dat het fysiek mogelijk is om vier online overleggen van een uur achter elkaar te plannen zonder tijd voor benen strekken, social talk, toiletteren en iets eten of drinken. Wat we dan maar achter het scherm doen met het beeld 'eventjes op zwart'. De tijd van samen naar de vergaderzaal lopen, je oude moeder bellen in de auto als je naar een andere lokatie rijdt, hangen bij het kofiezetapparaat met je collega's, samen lunchen in de kantine is gestolen en wordt op een dienbladje uitgeserveerd aan de volgende vergadering. En omdat het 'zo makkelijk is online', accepteren we slaafs al die outlook vergaderverzoeken met een simpele klik, niet realiserend dat we 's avonds moe, leeg en sociaal onderprikkeld op de bank wegdutten.
Prive hufters
Je boodschappen komen met een swipe op je telefoon naar je toe en seks en de liefde ook als je wilt. We zijn eraan gewend geraakt te krijgen wat we willen en wanneer we dat willen. En op het laatste moment te veranderen van behoefte. Afspraak is afspraak heeft steeds minder geldigheid. Afmeldingen bij werkoverleg, events, theaterbezoek, etentjes met vrienden zijn aan de orde van de dag. Ze leveren irritatie, ongezelligheid en gevoel van afwijzing en krenking op. 'We hadden toch afgesproken samen te gaan eten deze woensdag'. 'Oh ja, maar ik kreeg geen apje van je vlak van tevoren dus dacht dat het niet doorging'. We willen efficient en gecombineerd verpozen. 'Ik piep wel een keer langs als ik toch in de buurt ben'. In plaats van: 'We maken onze agenda een zaterdag leeg om echte aandacht te hebben voor elkaar'.
Grijze sigaren
Onze schermpjes, elektrische apparaten, vervoersmidddelen, online vergadertools... ze lijken het leven gemakkelijker te maken en tijd te besparen. In werkelijkheid zijn het de gecammoufleerde sigaartjes van de tijdstelers. Bevecht ze. Plan lummeltijd met vrienden. Ga paddestoelen tellen in het bos. Werk met overgave. Eet samen aan tafel. Zoen je lief voor je op je telefoon kijkt 's ochtends. Maak een praatje met de winkelier. Momo overwint. Aandacht is het Nieuwe Goud.
