Ontdaan van alle klik - column DFT 26 september

De Klik

Met veel, tot aan het hilarische toe, gebruik van het woord 'Klik" lichtte TNO-onderzoeker Wendela Hooftman het toe op Radio 1. Werkgevers geven in 98 procent van de gevallen aan dat de 'klik' met een sollicitant een van de meest belangrijke redenen is om iemand aan te nemen. "Ze willen iemand die in het team en binnen de werkcultuur past. Dat kan gelijke kansen bij sollicitaties tegenwerken en discriminatie in de hand werken", aldus de onderzoeker en daarna de recruiter bij de NS die liever anoniem werft.

Mensen die op ons lijken

Is het dan verwerpelijk om mensen aan te nemen met wie het 'klikt'? Dat zou kunnen, omdat je daarmee wellicht zoekt naar mensen die op jou lijken, met wie je veel overeenkomsten hebt. En dus wijs je iemand met een niet van oorsprong Nederlandse naam, gender of een heel andere leefstijl of kledingkeuze eerder af. En dat is niet de bedoeling. Dat laatste snap ik en ja ik ben groot pleitbezorger voor buiten je bubbel werven en selecteren om zo de gouden pareltjes van de schaarse markt te trekken die je over het hoofd ziet als je steeds op dezelfde doelgroep mikt in je wervingscampagnes.

Ontklikken

Maar vervolgens hoorde ik een ingewikkeld verhaal over geanonimiseerde briefselectie, gescripte vragenlijsten in de eerste gespreksronde en een verbod op persoonlijke interessevragen in de tweede. Overigens pleit niet alleen TNO daarvoor, maar is dit al jaren een trend in HR-land. 'Maak het selectiegesprek zo clean mogelijk en hang er scores en puntenlijstjes aan, zodat je kandidaten goed op inhoud kunt vergelijken en je niet alleen de klik laat tellen'. De preek werd gelardeerd met een smeuïg voorbeeld van een manager die een kandidaat aanneemt, omdat ze allebei van boksen houden 'wat totaal niet relevant is' volgens de TNO’er.

Ontzielen

Ik geloof er niet in. Dat je zoveel mogelijk moet ontklikken om tot een goede samenwerking en teamsamenstelling te komen. Integendeel. Uit een ander onderzoek, van hoogleraar cognitieve psychologie Mariska Kret, blijkt dat mensen hun hartritme synchroniseren als ze elkaar aantrekkelijk of aardig vinden. Het ongrijpbare, wonderbaarlijke dat ons mensen tot mensen maakt. Hoe zielig dat we sinds de Industriële en Tayloriaanse revolutie uit de jaren '20 zijn gaan vinden dat we in die acht tot tien uur per dag op ons werk níet mogen spelen, lachen, bewegen, flirten, liefhebben, keten. En net nu we eindelijk zijn gaan snappen dat teamspirit en werkgeluk ertoe doen, we daarvoor op heisessies gaan en met elkaar vlotten bouwen, juist nú komt de metoo protocol beweging en de anti-klik brigade ons vertellen dat we elke rozige emotie van de werkvloer moeten weghouden.

Dweilen met de kraan open

Ik en mijn collega teamfacilitators, arbeidspsychologen, organisatieconsultants worden he-le-maal gek gebeld om ruis, korte lontjes en vertrouwensbreuken te lijmen op dit moment. Het is waarlijk gemakkelijker om een loodgieter te krijgen dan een teamcoach dit najaar. De boardroom en de werkvloer zijn de nieuwe strijdarena's en uitlaatkleppen voor mentale problemen, covid eenzaamheid, armoedeangst en chagrijn geworden. Ja, laten we dus vooral mínder klik op de werkvloer toelaten. Laten we elke menselijkheid wegstoppen en vooral niet meer samen over bokswedstrijden praten. Maar... het doel, kansengelijkheid en discriminatiebestrijding, heiligt dat dan niet de middelen? Nee... ik denk dat je heel verkeerd bezig bent als je iemand anoniem of zonder klik aanneemt, vervolgens een conflict krijgt en dan rondroddelt dat je dat 'dus nu eenmaal krijgt met die anonieme sollicitanten'. Wie in deze schreeuwende arbeidsmarkt schaarste nog steeds discrimineert, wie vrouwonvriendelijk werft of mensen afwijst om een piercing moet gewoon een flinke rotschop onder z'n hol krijgen van de HR’er in plaats van dat er een anti-klik methodiek wordt ingekocht. Meer klik op de werkvloer graag. Omdat er mensen werken.