Geef me een break - Bananenpannekoekendag Column DFT 6 april
Het is een inside joke onder antropologen en reizigers. 'Ik heb een bananenpannekoekendag'. In elk beetje backpackers logement op de wereld kan je ze krijgen. Bananenpannekoeken. Met Nutella of zonder. Thuis eet ik echt nooit en never bananenpannekoeken. Maar op reis wel.
Een bananepannekoekendag betekent dat je in een zekere fase van je cultuur shock verkeert. Een cultuur shock is echt een niet te onderschatten mentale staat van verwarring en onthechtheid, waarin je als reiziger, expat of antropoloog kunt belanden. Serious stuff; er zijn mensen die ermee op een gesloten afdeling belanden, en dan maar hopen dat dat dan in Nederland is en niet in Peru of Cambodja.
En cultuur shock ontstaat als de afstand tussen wat je normaal vindt en wat je in je omgeving ziet té groot is. Wij mensen hebben gewoontes en omgangsvormen met elkaar. Dat noemen we cultuur. Cultuur ordent onze neurologische chaos. We maken hokjes in ons hoofd; zo doen wij de dingen nu eenmaal en niet anders. Dit zijn onze manieren. Op reis zie je opeens andere manieren. Zo eet je thuis geen vleermuizen en in China wel. Roggel je thuis niet je slijm op en in India wel. Houd je thuis je schoenen aan in de kerk en doe je ze in een Thaise tempel uit.
Voor veel reizigers is die cultuur shock juist waarvoor ze op reis gaan. Voor mij ook. Ik vind de verwarring heerlijk. Lekker veel anders en een overdaad aan prikkels. Uit het gewone stappen. Maar na een paar dagen... raakt zelfs het brein van de meest doorgewinterde antropoloog reiziger overbelast. Als je een beetje ziekerig of moe bent van je jetlag slaat het cultuur shock monster toe. En dan... neem je dus een bananenpannekoekendag. Dat betekent dat je stiekem andere Nederlanders zoekt, een bananepannekoek bestelt, een iets schoner hostel boekt en een dagje geen leuke gesprekken met locals wilt. Zo'n dag helpt en meestal kan je erna weer voluit tempelhoppen en sprinkhanen eten.
Ik zie nu veel mensen op social media en in mijn omgeving met bananenpannekoekendag verschijnselen. Ze zeggen dingen als 'ik wil dat alles weer normaal is' of 'ik verlang naar een festival en dan lekker schouder aan schouder staan'. Met het mooie weer is het risico erg groot dat we collectief een bananenpannekoekendag nemen. Lekker uit de lock down gaan. Barbecueën met de buren.
We zitten in cultuur shock. Alles is anders. We leren elke dag nieuwe dingen. Hoe je je supermarktkarretje in een rijtje 'schoon' moet zetten. Ons brein maakt overuren. Tijd voor een break. Alleen bakt corona geen bananenpannekoeken.
