Afzeiken is afhaken - column DFT 13 maart

De Provinciale Afzeikverkiezingen

Van dag tot dag erger en verbaas ik me meer. De doorgaans wat brave Provinciale Statenverkiezingen, met in het kielzog de o zo wezenlijke, maar voor de doorsnee burger onnavolgbare Waterschapsverkiezingen, is verworden tot een Nationale Afzeikcultus. D66 roept dat ze niet samen wil met klimaathaters en populisten PVV, BBB en JA21. Zelfs de doorgaans beschaafde Jan Paternotte gooit met modder. Waarop keurige arts en modelmevrouw Nicki Pouw-Verweij, die ik een tijdje toedichtte dat ze boven tribale emoties stond, een sneer terugketst met iets over doodlopende wegen van D66. Kaag en Jesse Klaver bashen is nationale sport van alle uiterst rechtse partijen geworden, terwijl uiterst links om de haverklap iets schreeuwt over bruinhemden en nazi's. De VVD toont een filmpje met de klimaatvastlijmer met de tekst 'laat ze niet winnen'. Er wordt touwgetrokken om wie het woord polarisatie en woke naar wie mag slingeren, waarbij dat afwisselend een geuzennaam en scheldwoord blijkt te zijn. Er wordt gevochten om wie door die in en in verdorven NPO aan de talkshowtafel wordt gevraagd, op een niveau alsof je blauwe smarties rondstrooit tussen een groep doorgesnoven hardrockers.

Rood vlees

Dieptepunt is dat D66 iets te dramatisch tweet over misogenie en vrouwenhaat tegen politici, hun eigen Kaag in het bijzonder, met de metafoor van 'vrouwen worden als stukken rood vlees in de online arena gegooid' en vervolgens volwassen politici van andere partijen en wijze columnisten als hyena's om die tweet dansen om te zeggen dat D66 slachtofferschap misbruikt. Er was een tijd dat alle partijen, voor- en tegenstanders tot in elke vezel hun afkeur uitspraken om het feit dat Geert Wilders onder strenge beveiliging zijn leven moet leven. Dat het sjiek was om ook als grootste tegenstander van Pim Fortuyn wel je afgrijzen uit te spreken over de moord op hem. Maar nu is het blijkbaar salonfähig om te roepen dat Kaag zich niet moet aanstellen en haar bedreiging gebruikt om stemmen te trekken. Dat geeft geen pas. Wat je ook mag vinden van de dramatiek van een tournedos als metafoor, van politici blijf je met je handen af, net als van schrijvers, journalisten, columnisten, dokters, leraren en gezagsdragers.

Het hoort erbij

Als politici worden aangesproken op het verval van het politiek debat, volgt soms een wat hooghartig of zelfs inner crowd trots lachje. 'Het hoort bij het politieke spel'. 'If you can't stand the heat stay out of the kitchen'. Nu ben ik zelf erg fan van de stoere 'ballen uit je broek en tieten vooruit stand' in het leven, maar het verlies van alle politieke sjiek en egards hoort er volgens mij níet bij. Wat deze, vaak landelijke, politici niet begrijpen vanuit de beperkte Haagse werkelijkheid, is dat mensen helemaal niet zo van gedoetjes en vechten houden. De gemiddelde kiezer wil gewoon leuk omgaan met collega's (ja mede politici zijn na de verkiezingen gewoon weer collega's, waarmee je koffie nummer 58 met extra schuim uit de automaat trekt), haalt een boodschapje voor de buren en wil lief en kleefstof tussen mensen na drie jaar covid eenzaamheid. Die willen plannen voor het land, dromen, uitzicht uit economische ellende, einde aan chaos, vlot lopende zorg, woningen, behapbaar asielbeleid en haalbare klimaatdoelstellingen die een beetje opschieten. En een beetje lief voor elkaar. 'Het hoort erbij' heeft alleen geldigheid vanuit het inner perspective van de Haagse bubbel. En zeker, zeker bij Provinciale Statenverkiezingen, wat ook Eerste Kamer verkiezingen zijn, verwacht je iets meer Eerste Kamer terughoudendheid, wijsheid, grijze haren en beleefdheid. Als onze 'toezichthouders van het land' elkaar met tournedos om de oren slaan, hoe moet het dan met het lagere politieke volk in de provincie, dorpen en steden?

Vechtende ouders, bleke kindertjes

Mensen grijpen terug op oude scripts, patronen en emotionele scenario's. Velen van ons hebben ervaring met het nare gevoel dat ruziënde ouders bij kinderen teweegbrengt. Of het er nu te heftig aan toe ging bij jullie thuis, of gewoon af en toe even een lekkere ruzie met goede afloop; geen kind vindt vechtende ouders leuk. Onze leiders en politici zijn gezagsfiguren en toch een beetje de papa's en mama's van het land. En waar ouders vechten, haken wij kinderen, de kiezers af. Met bleke snoetjes in een hoekje stemmen we gewoon niet, of we zoeken wanhopig naar die paar partijen, ze zijn er, hulde, die niet meedoen met het moddervechten. Waardoor je jezelf opeens het hokje van de Christen Unie ziet rood kleuren, terwijl je weinig met Jezus hebt. Of ze laten zich verleiden door een van de schreeuwers en voelen zich na de verkiezingen bekocht en een beetje vies gemanipuleerd als beloftes niet uitkomen. Zoals mijn vader van 88 die meewarig mompelt: 'ik ga dan maar op die dikke van die boeren stemmen, die lijkt me nog het meest intelligent van al die domkoppen' (check Roald Dahl: die enorme...).

Nog twee dagen

We hebben nog twee dagen. Wat zou ik graag twee dagen grandeur, sjiek, wijsheid en noblesse oblige zien van onze ministers, landelijke politici, provinciale kandidaten. Doe normaal en gedraag je een beetje. Zoals je van het volk, jongeren op scholen, patiënten in ziekenhuizen en mensen in het uitgaansleven ook verwacht. Maak politiek weer sjiek.